مهندسی نرم افزار UML قرض الحسنه بخش دوم
Use Case Diagrams
در این فصل به بررسی و شناخت Use Case ها ، Actor ها ، رسم Use Case Diagram ها و در نهایت نوشتن سناریویی برای هر یک از Use Case Diagram ها خواهیم پرداخت. در ابتدا بایستی بدانی که مفاهیم هر یک از عبارات فوق چیست؟
1-1- Use case چیست؟
Use Case ها که در فاز آنالیز پروژه برای شناساسیی و تقسیم بندی فعالیت های سیستم استفاده می شوند و می توانند به عنوان سرویس ها یا کارکردهایی که سیستم برای کاربران خودش فراهم می کند نیز توصیف شوند.
دو دیدگاه وجود دارد: یکی داخلی , دید ساختاری و دیگری خارجی و دید وظیفه گرایی(task Oriented)
در دیدگاه اول ما باید کلاسها و متدها را تعریف کنیم و سپس واسطهای کاربری (user interface)را تعریف کنیم. مشکل اینجاست که برای کاربر مهمترین چیز رفتار سیستم است ولی واسطهای کاربری تنها قسمت آخر فرآیند را تعریف می کنند. و این ما را به سمت مشکلاتی می برد ، نظیر اینکه سیستم تمام کارکردهایی که ما می خواهیم در اختیارمان قرار نمی دهد و یا کارکردهایی را دارد که مورد نیاز ما نبوده است.
در دید دوم ،سیستم از Actor ها و فعالیتها و کلاسهایی که به فعالیتها وصل شده اند پشتیبانی می کند.در این دیدگاه هیچ کار ناخواسته ای وجود ندارد و سیستم تمام فعالیتهای کاربر را پشتیبانی می کند که همه آنها در Use case Diagram نمایش داده می شود.
1-2- Actor چیست؟
Actor هـا نقشـهایـی را ارائـه مـی دهـنـد کـه تـوســط کـاربــران سیــــسـتمـــهای اطـلاعـاتی (Information System=IS) انجام می شود. این Actor ها می توانند انسانها ,کامپیوترها , سخت افزارها و حتی نرم افزار ها باشند. تنها چیزی که آنها را Actor می کند این است که آنها باید بیرون از قسمتی باشند که توسط سیستم به use case ها تقسیم شده است ویکسری ورودی برای سیستمهای اطلاعاتی فراهم می کنند و یکسری از آنها خروجی می گیرند.
1-3- دیاگرام use case چیست؟
دیاگرامهای use case با استفاده از Use case و Actor عملکرد (Functionality) سیستم رامدلسازی می کنند.
1-4- ارتباطات بین use case ها چگونه است؟
ارتباط بین use case ها یا به صورت Extends است و یا به صورت Uses .Uses دلالت بر این دارد که یک use case برای انجام وظیفه و فعالیتش نیازمند use case دیگری است. Extends دلالت بر این دارد که use case ی یک امکان و گزینه اختیاری برای use case دیگر است که در بعضی شرایط از آن استفاده می کند.
1-5- شناسائی Actor های سیستم
Actor ها در حقیقت مکانیسمی برای طبقه بندی External User ها هستند. Actor ها می توانند در چهار گروه User ، Applications ، Devices و External Events باشند. در سیستم قرض الحسنه جاری با دو نوع اکتور سرو کار داریم:
• Actor کاربر
• Actor External Events
1-5-1- Actor کاربر
کاربران سیستم در حالت کلی شامل Actor اپراتور سیستم و Actor مشتریان قرض الحسنه می باشند.
Actor اپراتور سیستم و Actor مشتریان قرض الحسنه با رابطه Generalization با Actor کاربر سیستم ارتباط دارند و تمامی خواص Actor کاربر سیستم را دارا هستند. در حالت کلی ، کاربر به استفاده کننده سیستم نرم افزاری قرض الحسنه گفته می شود که سایر تعاریف Actor های سیستم از آن مشتق می شود. (ارث بری دارند)
مفهوم ارث بری در نمودار صفحه بعدی بدین معنی است که در حالت کلی Actor کاربر سیستم دارای یک سری اطلاعات اعم از اطلاعات تماس ، اطلاعات شناسنامه ای و . . . می باشد که می توان در تعریف Actor ها آنها را در کلاس کلی تعریف نمود و در تعریف سایر خواص مربوط به Actor ها موارد تکراری را از کلاس اصلی مشتق گرفت. (در نمودار کلاس به صورت کامل در این مورد رسم نمودار خواهد شد)
1-5-2- Actor مشتری
شرح: مشتری کسی است که برای دریافت وام و یا پرداخت اقساط وام دریافتی مراجعه می نماید و عملیات خود را در یکی از قالبهای ذکر شده (دریافت یا پرداخت) انجام می دهد.
1-5-3- Actor اپراتور (کارمندان)
کارمند کسی است که تمامی عملیات مربوط به پرداخت وام ، دریافت اقساط و عملیات تسویه حساب با مشتری و . . . را انجام می دهد. کارمندان موظف به گزارش دهی روزانه به مدیر می باشند.
در ادامه به بررسی UseCase ها و Functionality های سیستم قرض الحسنه خواهیم پرداخت.